Finike ilçesinde ahşap evden Atatürk sürprizi

Antalya Valiliği Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) Taşınmaz Kültür Varlıkları Birimi’nin, Finike ilçesinde kültürel değere sahip Cumhuriyet dönemi ve öncesinde inşa edilen tarihi evlerle ilgili koruma ve restorasyon çalışmaları sırasında bir sürpriz yaşandı. Eski Mahalle’deki 15 bina ve 8 tescilli ev olmak üzere, 1950 yılı öncesine ait kültür varlığı değeri taşıyan 23 yapının aslına uygun şekilde restore edilmesi için çalışma başlatıldı.
Restorasyonla ilgili tespit çalışmaları sırasında, 1930’lu yıllarda inşa edildiği düşünülen 112 Sokak 89 Ada 3 Parselde bulunan ve ikisi de vefat eden Fatma Ali Yanar çiftine ait tarihi evin dış cephesindeki incelemelerde, iki kabartma portre ortaya çıktı. Taşınmaz Kültür Varlıkları Birimi Sorumlusu Cemil Karabayram ve uzman ekiplerin yaptığı konservasyon çalışmalarında, dış cephedeki boya katmanlarının altında çıkan kabartma portrenin Mustafa Kemal Atatürk’e ait olduğu belirlendi. Hilal motifinin içindeki Atatürk portresinin yanı sıra aynı şekilde hilal motifi içerisinde ve kime ait olduğu henüz belirlenemeyen bir başka kabartma porte daha bulundu.
‘BU EVDE BÜYÜDÜK’
Evde 1956’dan itibaren oturan, 2014 ve 2017 yıllarında vefat eden Fatma Ali Yanar çiftinin Antalya merkezde yaşayan oğulları Salih Yanar, evin ve portrelerin hikayesini anlattı. Evin Baysarı ailesi tarafından yaptırıldığını belirten Salih Yanar, “İsmet Baysarı, Finike’de portakal bahçeleri ve fabrikası olan biri. Babam da yanlarında 60 sene çalışmış. Sonra bu evi babama vermişler. 1956’dan 2010’a kadar da annem babam bu evde kaldı. Biz de bu evde doğduk ve büyüdük” dedi.
Evi muhtemelen 1930’lu yıllarda İsmet Baysarı’nın babası Salih Baysarı’nın inşa ettirdiğini belirten Salih Yanar, Baysarı ailesinin Atatürk’ü çok sevdiğini bildiğini anlatarak, Salih Baysarı’nın yaşı gereği Kurtuluş Savaşı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarına da şahitlik ettiğini duyduğunu söyledi. Yanar, Salih Baysarı’nın Atatürk sevgisini, evinin dış cephesinde ahşap üzerine el işlemeli kabartma ve portre yaptırarak yansıttığını söyledi.
Tarihi evi 1956’da Salih Baysarı’nın oğlu İsmet Baysarı’nın 60 yıl yanlarında çalışan babasına verdiğini dile getiren Yanar, “İsmet Baysarı da yaklaşık 20 yıl önce vefat etti. 60’lı yaşların üzerindeydi ve ev bize resmi olarak oğulları Sedat ve Salih Baysarı’dan geçti. 2010 yılından beri de evde oturulmuyor. O yıllarda annem babam Manavgat’a taşınmıştı ve sonrasında vefat ettiler. Annem babam otururken yanlarına ziyarete giderdik” diye konuştu.
TEMİZLEME ÇALIŞMASI BAŞLADI
Bölgede kültürel varlık değeri taşıyan 23 yapının restorasyonları yapılarak gelecek kuşaklara taşınacağını anlatan Kültür Varlıkları Birim Müdürü Cemil Karabayram, Atatürk portresi bulunan evde, alanında uzman konservasyon ekibi tarafından özel fırçalar, mikro enjeksiyon ile mekanik yöntemler kullanılarak boya katmanları ve hava kirliliği nedeniyle oluşan renk dokusuna müdahaleler yapılarak, hiçbir kimyasal kullanılmadan temizleme çalışmalarının başlandığı söyledi. Hilal motifler ve Atatürk portresi ile diğer işlemelerin mevcut halinin korunması ve sağlamlaştırılması çalışmalarının sürdüğünü anlatan Karabayram, “Restorasyon projesi, Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca da onaylandı. 2022 yılında da restorasyonun tamamlanası planlanıyor. Cumhuriyet döneminde inşa edilen geleneksel Finike evleri olarak günümüze gelen yığma, açık eyvanlı evler genelde iki katlı. Bazı evlerde dışa açılan ahşap cumbalar var ve taşınmazlar tek tek ele alınıyor” ifadelerini kullandı.

GÜNDEM, 09 Kasım 2021 08:20